TIP TARİHİ VE ETİK ANABİLİM DALININ LİSANS DERSLERİ
(DÖNEM I, II, III ve IV)
AMAÇ VE İÇERİK
DÖNEM I, II VE III
Tıp Etiği ve Tıp Tarihi dersleri, hekimin görev ve sorumluluklarını eğitimde temel konu olarak içermektedir. Bu amaçla, tıp eğitimi sürecinde edinilen bilgilerin hekimlik mesleğinin değerlerine uygun biçimde kullanılabilmesine yönelik değerlerin aktarımı eğitim sürecinin hedefi olarak belirlenmiştir. Eş zamanlı olarak hekim-hasta ilişkisi konusunda da eğitim sırasında bilgi aktarılmaktadır. Ek olarak tıbbın temel kavramları ve ana çalışma alanları gözden geçirilmektedir. Hastalık, sağlık ve sağlık bilimlerine ilişkin çeşitli kavramlar ve bunların toplumla ilişkileri ele alınmaktadır.
Tıp tarihine ilişkin çeşitli konular teorik olarak değerlendirilmektedir. Bu ders tıbbın ana branşlarına ait teknolojik gelişimi, tarihi perspektiften ele almaktadır. Ders kapsamında sanat ve tıp ilişkisi, tarihi bakış açısından irdelenmekte; tıbbi etik açısından yaklaşım vurgulanmaktadır.
Tıp etiği, insan hakları, etik-hukuk ilişkisi ve sağlık alanındaki ulusal ve uluslararası etik ve hukuki düzenlemeler dersin içeriğinde yer almaktadır.
DÖNEM I DERS KONULARI (TÜRKÇE)
Temel Bilimler Ders Kurulu I (Toplam 2 saat)
- Tıp nedir ve tıbbın yöntem bilgisi nasıldır? (2 saat)
Temel Bilimler Ders Kurulu II (Toplam 18 saat)
- Hekim Kimliği, Deontoloji ve Tıbbi Etik Kavramlar (2 saat)
- Etik (5 saat)
- Hekim-Hasta İlişkileri Evrimi, etik kuralları ve başka temel yönleri (2 saat)
- Tıp Tarihi Metodolojisi ve Tıp Evrimi (2 saat)
- Prehipokratik Tıp (1 saat)
- Hipokratik Tıp (1 saat)
- Ortaçağ Tıbbı (1 saat)
- İslam Tıbbı (1 saat)
- Çağdaş Bilimsel Tıp ve 20 yy. tıbbının özellikleri (1 saat)
- Türk Tıp Tarihi (Cumhuriyet dönemine kadar) (1 saat)
- Türk Tıp Tarihi (Cumhuriyet dönemi) (1 saat)
DÖNEM I DERS KONULARI (İNGİLİZCE)
Basic Sciences Committee I (Total 2 hours)
- What is Medicine and Medical Research Methodology? (2 hours)
Basic Sciences Committee II (Total 18 hours)
- Physician’s Identity, Deontology and Concepts of Medical Ethics (2 hours)
- Medical Ethics (5 hours)
- Physician-Patient Relationships: Evolution, Ethical Principles and Other Basic Aspects (2 hours)
- Methods in History of Medicine and Medical Evolution (2 hours)
- Prehippocratic Medicine (instinctive medicine, mystical medicine, civilizations of Antiquity) (1 hour)
- Hippocratic Medicine (1 hour)
- Medieval Medicine (1 hour)
- Islamic Medicine (1 hour)
- Contemporary Scientific Medicine and Features of the 20th Century Medicine (1 hour)
- History of Turkish Medicine (Before the Republic Period) (1 hour)
- History of Turkish Medicine (Republic Period) (1 hour)
DÖNEM II DERS KONULARI (TÜRKÇE)
Nörolojik Bilimler Ders Kurulu (Toplam 4 saat)
- Etik-Deontoloji-Biyoetik-Ahlak Kavramlarının Tanıtımı (1 saat)
- Yöntembilgisi Açısından Tıp Etkinliği ve Öteki İnsan Etkinlikleri Arasındaki Yeri (1 saat)
- Tıpta Bilimsellik ve Bilgi Üretimi (1 saat)
- Hekim-Hasta İlişkileri (1 saat)
Endokrin ve Ürogenital Sistem Ders Kurulu (Toplam 4 saat)
- Tıp Etiği İlkeleri (1 saat)
- Dünya Hekimler Birliği Bildirgeleri (1 saat)
- Hekimin Hukuksal Sorumluluğu (1 saat)
- Tıpta Etiket Kavramı (1 saat)
DÖNEM II DERS KONULARI (İNGİLİZCE)
Neurologic Sciences Committee (Total 4 hours)
- Introduction to the Concepts of Ethics-Deontology-Bioethics-Morals (1 hour)
- Medical Methodology (1 hour)
- Medicine and Medical Scientific Knowledge (1 hour)
- Physician-Patient Relationship (1 hour)
Endocrine and Urogenital System Committee (Total 4 hours)
- Medical Ethics Principles (1 hour)
- Declarations of World Medical Association (1 hour)
- Medical Action and Legal Responsibility of the Physician (1 hour)
- Charter of Medical Deontology and Medical Ethics (1 hour)
DÖNEM III DERS KONULARI
Neoplazi ve Hematopoetik Sistem Ders Kurulu (Toplam 8 saat)
- Felsefedeki Etikten Uygulamalı Etiğe; Tıbbi Etik (2 saat)
- Tıbbi Etik değerlendirmelerde Etik Yaklaşımlar (Kuramlar) (1 saat)
- Tıbbi Etik İlkeler ve Etik Sorun Kümeleri (1 saat)
- Araştırma ve yayın etiği (2 saat)
- Etik Kurullar (2 saat)
Endokrin ve Üreme Sistemi Ders Kurulu (Toplam 5 saat)
- Hekimlikte sır saklama ve gizlilik ilkesi (Hukuki, deontolojik ve etik boyutları) (1saat)
- Meslekte Kişilerarası İletişim (1saat)
- Yaşama Saygı İlkesi; Ölümün Tanımı, Ötenazi, Yaşam Desteği, Abortus (1 saat)
- Güncel Etik Konular; Doğum Kontrolü, Yardımcı Üreme Teknikleri, Küretaj (1 saat)
- Genetik Uygulamaların Etik Boyutları (1 saat)
Halk Sağlığı Ders Kurulu (Toplam 2 saat)
- Hekimin toplumsal sorunu bağlamında bulaşıcı hastalıklar ve AIDS (1 saat)
- Adalet ve Eşitlik İlkesi; Tıpta sınırlı kaynakların kullanılması (1 saat)
DÖNEM III DERS KONULARI (İNGİLİZCE)
Neoplasm and Hematopoietic System Course Committee (Total 8 hours)
- From Philosophical Ethics to Applied Ethics: Medical Ethics (2 hours)
- Theories of Medical Ethics (1 hour)
- Principles of Medical Ethics (1 hour)
- Research and Publication Ethics in Medicine (2 hours)
- Ethics Committees (2 hours)
Endocrine and Urinary Systems Course Committee (Total 5 hours) Fonetik olarak okuyun
- Keeping Medical Secrets and Confidentiality Principle (Legal, Deontological and Ethical Aspects) (1 hour)
- Physician-Patient Relationship in the light of Medical Ethics (1 hour)
- Respect for Life Principle; Definition of Death, Euthanasia, Life Support, Abortus (1hour)
- Contemporary Ethical Issues, Birth Control, Assisted Reproductive Techniques, Abortion (1 hour)
- Ethical Aspects of Genetic Applications (1 hour)
Public Health Course Committee (Total 2 hours)
- Infectious Diseases and AIDS within the Context of Social Responsibility of the Physician (1 hour)
- Limited Resources in Medicine; Organ and Tissue Transplantation, Informed Consent and respect for autonomy (1 hour)
DÖNEM IV TIP ETİĞİ STAJ DERSİ
Stajın Amacı
Tıp alanında temel etik kavramlar, tıp etiği kuramları, klinik etik ikilemler konusunda farkındalık, bilgi, beceri ve tutum kazanma.
Öğrenim Hedefleri:
Bilgi
- Tıbbın yöntembilgisi yaklaşımını tanımlayabilmeli
- Tıp etiğin temel kavramlarını ve tıp etiği kuramlarını açıklayabilmeli
- Tıbbi etik ilkeleri sayabilmeli, yorumlayabilmeli
- Aydınlatılmış onam öğelerini sayabilmeli
- Tıp etiğinin genel çerçevesinin tek tek konular ve olaylar bağlamında uygulanışını tanımlayabilmeli
- Hekim-hasta ilişkisinin türlerini tanımlayabilmeli
- Etik açısından koruyucu hekimliği tanımlayabilmeli
- “Etik açısından tıpta araştırmalar” konusunda temel etik basamakları sayabilmeli.
- Tıp etiği sorun kümelerini tanımlayabilmeli
- Ötenazi, abortus, beyin ölümü… gibi tıbbi etik sorun kümelerine ilişkin bilgi sahibi olarak konuları yorumlayabilmeli
- Hekimin bağlı olduğu yasal metinleri sayabilmeli
Beceri
- Tıp etiği sorunlarını ayırt edebilmeli
- Tıp etiği sorun kümelerini çözebilmeli
- Tıp etiği sorunları üzerinde sistemli düşünmeli ve çözüm yolları üretebilmeli
- Aydınlatılmış onam almak konusunda alıştırma yapmalı
- Mesleki hayatında doğru iletişim kurabilmeli
- Hekimin işlevini ve hekimlik rolünü algılabilmeli ve benimseyebilmeli
- Etik çözümlerine uygun çeşitlilikte davranış geliştirebilmeli, amaca en uygun davranışı seçebilmeli.
Tutum
- Tıp Etiği sorun kümeleri ile ilgili duyarlılık ve farkındalık geliştirebilme
- Hastanın “özerkliğine saygı göstermeli
- Hastanın anlayabileceği bir dille bilgi vererek, tedavi seçenekleri ile ilgili kararı hastasıyla paylaşmalı
- Tanı ve tedavi sürecinde “aydınlatılmış onam”ı önemsemeli
- Empati yetisini kullanabilme
- Tıpta etiket kurallarına uygun davranabilme
- Açık, yapıcı, paylaşımcı tutum içinde bulunabilmeli
- Anlaşılır dil kullanabilmeli.
DÖNEM IV DERS KONULARI
Genel Cerrahi Stajı (Her 5 staj grubuna 10’er saat)
- Hekim – Hasta İlişkileri: Evrimi ve Başka Temel Yönleriyle
- Hasta Hakları
- Organ Aktarımlarının Etik ve Deontolojik Yönleri
- Sağlık ekibi üyeleri arasında etkileşim ve iletişim
- Tıpta Sınırlı Kaynakların Kullanımı
- Cerrahi uygulamalarda Yararlılık ilkesi (yarar – zarar dengesi)
- Tıbbi Araştırmalarda kullanılan Deney hayvanları ve etik boyutları
- Görsel Kültür, Toplum ve Estetik
- Sanat ve tıp ilişkisi
- İnterdisipliner Klinik Etik Sorunlar (Genel Cerrahi)
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Stajı (Her 5 staj grubuna 10’er saat)
- Pediatri’de Hekim – Hasta İlişkileri
- Çocuk Hastalarda Özerklik Sorunu
- Adalet ve eşitlik ilkesi
- Çocuk Cerrahisi Alanında Karşılaşılan Klinik Etik Sorunlar
- Biyoetik ve Biyopolitikalar
- Dünya Hekimler Birliği Bildirgeleri
- Etik kurullar
- Sağlık ve Medya Etkileşiminde Etik Sorunlar
- Tıbbi Araştırma ve yayın etiği
- Tıbbi Araştırmalarda Biyoistatistik ve Etik Sorunlar
- İnterdisipliner Klinik Etik Sorunlar (Pediatri)
Kadın Hastalıkları ve Doğum Stajı (Her 5 staj grubuna 10’er saat)
- Etik – Deontoloji – Biyoetik – Ahlak Kavramlarının Tanıtımı
- Tıp Alanında Toplumsal Cinsiyet Kavramının Tıbbi Etik Boyutları
- Hekimlikte Sır saklama ve Mahremiyet
- Kadın Hastalıkları ve Doğum alanında Hekim Andı ve Benzeri Metinler
- Küretaj olgusu ve etik boyutları
- İntrauterin genetik testlerin etik yönleri
- Araştırma ve Yayın Etiği
- Etik sorun kümelerinde Örnek vakaların tartışılması
- Etik Karar Verme Süreçleri
- İnterdisipliner Klinik Etik Sorunlar (Kadın Doğum)
- Tıp Etiği Açısından Kadına Yönelik Şiddet
İç Hastalıkları Stajı (Her 5 staj grubuna 10’er saat)
- Yöntembilgisi Açısından Tıp Etkinliği ve Öteki İnsan Etkinlikleri Arasındaki Yeri
- Hekim Kimliği, Hasta Kimliği
- Hekim-Hasta İlişkileri: Evrimi ve Başka Temel Yönleriyle
- Etik Değerlendirmede Yaklaşımlar ve Etik İlkeler
- İnterdisipliner Klinik Etik Sorunlar (İç Hastalıkları)
- Genetik Uygulamaların Etik Boyutları
- Hekimlikte Sır Saklama ve Gizlilik (Hukuki, Deontolojik ve Etik Boyutları)
- Hekimlikte Ölüm Kavramı
- AIDS ve Etik Sorunlar
- İnterdisipliner Klinik Etik Sorunlar: Ötenazi ve İlişkili Öteki Kavramlar
DOKTORA PROGRAMI DERS KONULARI
Tıp Etiği Dersleri
Dersin Kapsamı: Tıp Etiği ve Tıp Tarihi doktora öğrencilerini tıp etiği açısından tıbbi akademik bölümlendirme içerisinde bütüncül yaklaşıma sahip, tıbbın evrimsel gelişimi konuları ile mesleki ve etik-deontolojik yaklaşımları bilen ve aktarabilecek donamında tıp doktorları ve akademisyenler olarak yetiştirmeye yönelik konuları kapsamaktadır.
Ders Konuları
- Etiğe kavramsal giriş
- Norm, normatif sistemler
- Deontoloji ve Tıbbi Deontoloji kavramları
- Deontoloji açısından yaptırım, suç ve ceza kavramları
- Deontoloji-Etik kavramları, farklar, benzerlikler, sağlık mevzuatı
- Türk Tabipleri Birliği Yasası
- Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi
- Tıp Meslek Etiği İlkeleri
- Türk Tabipleri Birliği Sorgulama ve Yargılama Yönetmeliği
- Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik
- Uluslararası düzeyde örnekler
- İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi
- Dünya Hekimler Birliği Bildirgeleri (Helsinki, Lizbon, Malta bildirgeleri…)
- Etik kavramı ve etik ilkeler
- Etik ikilem kavramı
- Etik akıl yürütme düzeneği nasıl çalışır?
- Aydınlatılmış onam kavramı
- Yayın etiği
- Etik kurullar ve ilaç araştırmaları
- Psikiyatri ve etik
- Kadın hastalıkları ve doğum alanında etik
- Nöroşirurji ve etik
- Bilim politikalarını belirlemekte etik tercihler
- Ego merkezli yaklaşımdan eko merkezli bir etik yaklaşımına
- Biyoetikten biyopolitikalara
- Bilimsel araştırmalar ve hayvan deneyleri
- Sağlık bilimlerinde araştırma etiği
- Sağlık bilimlerinde yayın etiği
Tıp Tarihi Dersleri
Ders Kapsamı: Tıp Etiği ve Tıp Tarihi doktora öğrencilerini, tıp tarihi açısından tarihsel yaklaşımlar ve belgelerin güncel olarak değerlendirilmesinde nesnel davranmak konusunda bilgi ve beceri açısından yetiştirecek konuları kapsamaktadır.
Ders Konuları
- Tıp tarihi nedir? Bilim-tarih ilişkisi
- Tıp Tarihi Metodolojisi ve Tıp Evrimi
- Prehipokratik Tıp (içgüdüsel tıp, mistik tıp, ilkçağ uygarlıkları)
- Hipokratik Tıp
- Ortaçağ Tıbbı
- İslam Tıbbı
- Çağdaş Bilimsel Tıp ve 20 yy. tıbbının özellikleri
- Türk Tıp Tarihi (Cumhuriyet dönemine kadar)
- Türk Tıp Tarihi (Cumhuriyet dönemi)
- İnsan düşüncesindeki farklı bilgi üretim yöntemlerini tanımlama
- Dogmatizm ile akılcı-eleştirel düşüncenin bilgi üretimine yansımaları
- Aydınlanma düşüncesinin tarihsel boyutu
- Etik yaklaşımların insan düşüncesindeki tarihsel gelişimi
- Bilim tarihinde ana yaklaşımlar
- Farklı uygarlıkların bilim evrenine yaptığı başlıca katkıları ve kilometre taşlarını tanımlama
- İnsan haklarının evrimi ve bilim üretimindeki yeri
- Eski uygarlıklardan bugüne yansıyanlar
- Bilim tarihinde temel yaklaşım ve eğilimler
- Bilimsel düşüncede metodolojik kaygı
- 19. ve 20. yy. bilim anlayışlarının değerlendirilmesi
- Hayvan haklarının tarihsel gelişimi ve bilimsel araştırmalarda hayvan deneyleri
- Sağlık bilimlerinde evrimsel yaklaşımla araştırma ve yayın etiği
- Araştırmalarda toplumsal sorumluluk ve uluslararası duyarlılığın tarihsel gelişimi
ANABİLİM DALIMIZ TARAFINDAN EĞİTİM VERİLEN DİSİPLİNLER
1. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi (Türkçe ve İngilizce)
|
Dönem
|
Sınıf
|
Dersin Adı
|
Ders Saati
|
|
Yıllık
|
Dönem I
|
Tıp Uygulamaları, Tıbbın Yöntembilgisi ve Tıp Tarihi
|
20
|
|
Dönem II
|
Deontoloji
|
8
|
|
Dönem III
|
Tıp Etiği ve Tıp Tarihi
|
15
|
|
Dönem IV
|
Tıp Etiği ve Deontoloji Stajı
|
5x40
|
2. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi
|
Dönem
|
Sınıf
|
Dersin Adı
|
Ders Saati
|
|
Güz
|
Dönem 5
|
Diş hekimliği Deontolojisi
|
1/hafta
|
3. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Dersleri
|
Dönem
|
Sınıf
|
Dersin Adı
|
Ders Saati
|
|
Güz
|
Sosyal Çevre Bilimleri Doktora Öğrencileri
|
Biyoetik-Biyopolitikalar
|
3/hafta
|
|
Sosyal Çevre Bilimleri Doktora Öğrencileri
|
Çevresel Adalet
Uzmanlık Alan Dersi
|
3/hafta
|
|
Bahar
|
Sosyal Çevre Bilimleri Doktora Öğrencileri
|
Çevre Etiği
|
3/hafta
|
|
Sosyal Çevre Bilimleri Doktora Öğrencileri
|
Bilim Etiği
Uzmanlık Alan Dersi
|
3/hafta
|
4. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Diyetetik ve Beslenme Bölümü
|
Dönem
|
Sınıf
|
Dersin Adı
|
Ders Saati
|
|
Güz
|
1. sınıf öğrencileri
|
Sağlık Bilimleri Tarihi
|
2/hafta
|
